Wernisaż wystawy HEART & SOUL odbył się 12 maja w Muzeum Ślężańskim w Sobótce. Prace wrocławskiej artystki Anity Szprych, promotora specjalności na kierunku szuki nowoczesne-Design Now! w Dolnośląskiej Szkole Wyższej, prowadzącej zajęcia na tym kierunku, można oglądać do polowy czerwca.
Heart and soul
Serce i dusza - ziemia i niebo - odwieczna walka pomiędzy tym, co cielesne, fizycznie realne, a tym, co metafizyczne niewidoczne, niezmierzone, nieosiągalne...
Szukam odpowiedzi, gdzie zaczyna się i kończy nasze fizyczne ciało, z jego biologicznością, ułomnościami, ograniczeniami, przemijalnością. Ciało, od którego nie możemy odejść, oddalić się, bo ono wciąż jest w tym samym miejscu, centrum nas, punkcie zerowym naszego ziemskiego istnienia.
Co jest poza tym ciałem? Czym jest to coś? Gdzie się kończy, a gdzie zaczyna; pomiędzy mikro - a makrokosmosem?To, co realne, czego możemy dotknąć, co zbadać, zobaczyć, jest dla nas pewne. Nasza fizyczność jest możliwa do zbadania - znamy rytm naszego serca, potrafimy nazwać emocje, jakie odciskają się w naszych ciałach.
Świat poza naszą fizycznością, poza umysłem- czujemy go, ale czy jest dla nas realny? osiągalny?Potrafimy o nim mówić, czujemy z każdym oddechem, doświadczamy go codziennie, chcemy wierzyć w jego istnienie. Dusza wciąż toczy walkę z naszym fizycznym bytem, od narodzin do śmierci. "Serce i dusza, jedno będzie płonąć" - taki jest cytat z utworu Iana Curtisa i taka myśl mi się przyśniła - coś musimy poświęcić w tej odwiecznej walce....?
Anita Szprych
Poezja, lustro, obrazy, cytaty, fragmenty - drogi Omurike Wolterr
"Instincts that can still betray us
A journey that leads to the sun
Soulless and bent on destruction
A struggle between right and wrong
You take my place in the showdown
I'll observe with a pitiful eye
I'd humbly ask for forgiveness
A request well beyond you and I
Heart and soul, one will burn
An abyss that laughs at creation
A circus complete with all fools
Foundations that lasted the ages
Then ripped apart at their roots
Beyond all this good is the terror
The grip of a mercenary hand
When savagery turns for good reason
There's no turning back, no last stand
Heart and soul, one will burn
Existence - well what does it matter
I exist on the best terms I can
The past is now part of my future
The present is well out of hand
Heart and soul, one will burn
One will burn, one will burn
Heart and soul, one will burn"
(Ian Curtis, "Heart and soul",Joy Division )
Teksty kultury czytane przez inne teksty kultury. Albo tak właśnie czytane, albo ginące w osamotnieniu. Teksty czytane/pisane nie dla ozdoby, ale mówiące coś, czego inaczej powiedzieć się nie da - obrazem, dźwiękiem, słowem.
Książki, które - według Wernera Herzoga - powinien poznać każdy filmowiec. Filmy, które odmieniają, albo kończą (nie wiadomo dlaczego) czyjeś (Ian Curtis)życie. Muzyka, która prowadzi, ale opuszcza i osamotnia. Poezja, która ocala, choć nie daje odpowiedzi.
To nie jest podział na rodzaje i dziedziny artystycznych wypowiedzi. To nie jest wstęp do rozważań o synestezji. Nie o zmysły tu chodzi, choć zmysły tu właśnie grają swoja rolę.
"Serce i dusza, jedno będzie płonąć" - taki jest cytat z utworu poety Iana Curtisa i taka myśl mi się przyśniła - pisze Anita Szprych - coś musimy poświęcić w tej odwiecznej walce... Poświęcić..., a więc niekoniecznie utracić, bo jednak po-święcić.
Dojrzeć przezroczystość. Zauważyć lustro.
Pisze poeta, którego inspiracje splatają się z wymienianymi przez Herzoga inspiracjami książek koniecznych:
"Czasem o zmierzchu zobaczysz oblicze
Patrzące z głębi jakiegoś zwierciadła,
Sztuka winna być głębią owego zwierciadła,
które objawi twe własne oblicze." ( J.L.Borges)
Zmierzch, głębia, własne-niewłasne oblicze....Nie wystarczy zerknąć w zwierciadło, żeby zobaczyć siebie.Teksty czytane przez teksty, obrazy przez obrazy...
Jak bardzo zatem niewystarczające i niszczące są takie analizy utworów Joy Division, analizy, które poprzestają na stwierdzeniu "smutku i mroku". To raczej:
"Nigdy nie będzie drzwi. Jesteś we wnętrzu
I twierdza obejmuje wszechświat,
I nie ma awersu ani rewersu,
Ni ostatecznej ściany, ni sekretnego centrum.
Nie spodziewaj się, że twa nieubłagana droga,
Która uparcie rozwidla się w inne,
Będzie mieć kres. Twe przeznaczenie jest z kamienia
Tak jak twój sędzia.
(...) Nie spodziewaj się niczego."(J.L.Borges).
Wieloznaczne, wiele mówiące wieloma językami obrazy Anity Szprych dotyczą spraw najważniejszych i najtrudniejszych. "Jedno jest pewne: wciąż pomiędzy ziemią i niebem szukam odpowiedzi". (A. S.)
M.R.
